ÖZAL KURUMLARINDAN DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER KURULU (DEİK)

30 okunma Haziran 2021

Rahmetli Cumhurbaşkanımız Turgut Özal’ın 24 Ocak 1980 kararları ile Türkiye’nin kalkınma politikasını değiştirmeye başladığı milat olan bu tarihten 5 yıl sonra devrim niteliğindeki yapmış olduğu yeni kurumlara bir yenisi daha eklenmiştir. Bu kurul Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) adı ile dış ticaretin bağlı olduğu Ticaret Bakanlığı ile ilişkilendirilmiştir.  

İhracatın hızlı bir şekilde artırılması yalnızca bürokratlara teslim edilecek bir konu olmadığını bürokrat, özel sektör ve uluslararası deneyimi olan dönemin Başbakanı Turgut Özal, çok yakın dostu ve güvendiği İstanbul Sanayi Odası Başkan Vekili Ali Çoşkun’a; özel sektör, meslek odaları, sivil toplum örgütleri, devlet bürokrasi ve Türkiye’nin dış temsilcilerinin de içinde olacağı bir ekonomik kurul oluşturulması fikrini açarak bir çalışma yapmasını istedi.

Kısa bir süre sonra Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı olacak olan sayın Ali Çoşkun bugünkü ismi DEİK olan kurulu hazırlayarak Türk ihracatının 3-5 milyar $’lardan 190 milyar $ seviyesine çıkaracak ülkemizin önemli bir kurumunu gerçekleştirmiş oldu.

DEİK, 1985 yılında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği öncülüğünde 97 kurucu üyeden oluşturularak, Türk özel sektörünün dış ticaret, uluslararası yatırımlar, hizmetler, müteahhitlik ve lojistik başta olmak üzere, dış ekonomik ilişkilerini yürütme; yurt içi ve yurt dışında yatırım imkânlarını araştırma; Türkiye'nin ihracatını artırmaya katkı sağlama ve benzeri iş geliştirme çalışmalarını koordine etmekle görevlendirilmiş kurum olarak ortaya çıkmıştır. Kurulun kurucu başkanlığını, A’dan Z’ye tasarlamış ve hayata geçirmiş olan TOBB başkanı Ali Çoşkun üstlenmiş oldu.

2014 tarihinde çıkarılan yasa ile yeni bir sinerjiye  kavuşan DEİK, "Türk özel sektörünün dış ekonomik ilişkilerini yürütme" görevini tamamıyla üstlenmiş olup, Kurucu Kuruluşları, üyeleri ve İş Konseyleri ile birlikte, Türkiye'nin önde gelen girişimcilerinin ve iş dünyası temsilcilerinin oluşturduğu gönüllü bir ‘iş diplomasisi' örgütü haline gelmiştir.


DEİK, uluslararası niteliğe sahip etkinlikler düzenleyerek, Türkiye ile diğer ülkeler ve sektörler arasında işbirliğinin geliştirilmesi ve karşılıklı ticaret hacminin artırılmasını hedeflemektedir. Etkinliklerinde Türkiye ve diğer ülkelerden üst düzey temsilcileri, siyasileri, iş dünyası temsilcilerini, iş insanlarını, girişimcileri, akademisyenleri ve sivil toplum örgütü temsilcilerini bir araya getiren DEİK, nitelikli iş ve işbirliği yaratılması konusunda çalışmalar gerçekleştirmektedir. DEİK, Uluslararası kuruluşlar ile işbirlikleri kurma ve yapılan işbirliği ve çalışmalar aracılığıyla Türk iş dünyasına yeni imkânlar yaratma konusunda çaba harcamaktadır.

"Etkinlik" kadar, "yetkinlik" odaklı çalışmalara da imza atmayı hedefleyen DEİK, dış ekonomik ilişkiler kapsamında yer alan konularda strateji geliştirme çalışmaları gerçekleştiren, hazırladığı raporlar, yayım ve etüdler ile, Türk iş dünyasının dış ekonomik ilişkilerine ışık tutmaktadır. Bu çerçevede, dış ekonomik ilişkiler kapsamına giren hizmet ihracatı, karşılıklı yatırımlar, KOBİ'lerin ihracat ve finansman kapasitelerinin artırılması gibi yetkinlik kapasiteleri oluşturmaya ve geliştirmeye yönelik kurumsal girişimlerini çağın dönüşen koşullarına göre durmaksızın yenileyen DEİK, bu işlevleri, Genel Sekreterlik bünyesinde görev yapan deneyimli kadrosu ve DEİK üyeleri arasından oluşturulan "Çalışma Grupları" aracılığı ile gerçekleştirmektir.

Rahmetli Özal’ın vizyonu 1980 yılı ve iktidara geldiği 1983 ve izleyen yıllarda ekonomi kurum ve kurallarında yapmış olduğu yenilikler, yeni oluşturduğu kurumlar, Türk özel sektörü ile bürokrasindeki yapısal ve zihinsel değişimlerle ülkemizin bugünlere gelmesine neden olmuştur. 

DEİK 35 yıldan bu yana küresel oyuncu olmak isteyen ülkemiz özel sektörünün önünü açarak önemli bir misyonu yerine getirmektedir.