MUALLİM VE MÜELLİM01/06/2012

 Rahmetli Ahmet Arvasî’nin başından geçen hatıra: Ahmet Bey 601ı yıllarda Ağrı'nın Molla Şemdin köyüne ilkokul öğretmeni olarak tayin edilir. Başta muhtar Ömer almak üzere köyün ileri gelenleri kendisini karşılarlar. Kalacağı eve yerleştirirler. Her türlü ihtiyacı karşılanır. Fakat bir şey dikkatini çeker. Köylüler hitap ederken kelimenin üzerine basa basa "Müellim Bey!" derler. Ahmet Bey "muallim" kelimesini telaffuzda zorlandıkları için "Müellim" dediklerini düşünür. Kısa zamanda köylüyle kaynaşır. Köy odalarında ve evlerdeki sohbetlere katılır. Onlarla camiye gider.    

Düğünlerinde bulunur, bayramları kutlarlar. Köylüden kopuk öğretmen değil, onlardan biri haline gelir. Kendilerine tepeden bakmayan, onlarla oturup kalkan, sevinçlerini paylaşan, dertlerine ortak olan bu genç öğretmeni köylüler bağırlarına basarlar. İş bu noktaya gelince kendisine söz birliğiyle "Muallim bey" diye hitap etmeye başlarlar. Bu durum Ahmet Bey"in dikkatinden kaçmaz. Merakını gidermek için muhtara sorar. Muhtar Ömer günlerdir bu sorunun sorulmasını bekliyordur zaten. Ağır ağır konuşmaya başlar "Evet Muallim Bey! Sana Önceleri 'Müellim' dememizin önemli bir sebebi vardı: Bugüne kadar köyümüze gelen öğretmenler hep bizden uzak kaldılar. Bizim dünyamıza giremediler. Onların ayrı dünyaları vardı, bizimle ilgisi olmayan, Avrupa'dan ithal kimseler gibiydiler. İnanç ve yaşayışımıza ters hayat tarzları vardı Hatta değerlerimizle alay da ediyorlardı. Ne aramıza katılır ne de camimizin yolunu bilirlerdi. Hal böyle olunca bizler çok üzülürdük, müteellim olurduk. Bunun için onlara 'elem, sıkıntı veren' mânâsında 'müellim' diyorduk. Onlar bu kelimenin manâsını bilmedikleri için bu hitabımızı telâffuz hatası zannediyorlardı. İlk günler seni de onlardan zannettik. Bunun için 'Müellim' dedik. Sonra baktık ki; sen onlara benzemiyorsun, bizden birisin. Bunu anlayınca 'Müellim'i bırakıp 'muallim' demeye başladık.

            Sayın Arvasi hocamın hikâyesi bugün de geçerli. Öğretmenlik mesleğinin çokça tartışıldığı günümüzde bir eğitimci olarak konuya girmek istedik.

Okullarda yapılan planlı, kontrollü ve örgütlenmiş öğretme faaliyetlerine öğretim denir. Öğretmen de öğrencilerine teknik bilgilerin ve genel kültürün yanı sıra ahlaki değerleri aktaran, sınırsız sevgi, hoşgörü ve sabrı olan en değerli varlıktır. Ancak günümüzde büyük oranda öğretim yapılıyor ama eğitim az yapılıyor.

Toplumda herkes yeri geldiğinde çocuklarına ve arkadaşlarına yeni bir davranış, yeni bir bilgi öğretmeye çalışabilir. Veya günümüzde olduğu gibi bilgisayar, televizyon vb. kitle iletişim araçları da bu görevi yapmaya çalışabilir. Bu durumda kişiler veya medya araçları öğreten konumundadır. Yani öğretmenle kıyaslanamayıp, gelecekte de öğretmenin yerini asla alamayacak bir konumdadır.

               Bir sınıfta ortalama 25-50 öğrenci vardır. Çocukluk ya da ergenlik döneminde olan bu öğrencilerin her biri kendine özgü kişilik özellikleri, sorunları ve yaşantıları yoluyla kazanmış oldukları ön bilgileri bulunmaktadır. Bunların yanı sıra içinde bulundukları yaş döneminin bazı sorunlarını da okula getirmektedirler. Böyle bir grubu yönetmek ve eğitmek kuşkusuz çok zor bir iştir. Fakat bu zor görevi bizim için hiçbir fedakârlıktan kaçınmayan, yerine göre kendi ailemizden daha çok ilgi gösteren öğretmenlerimiz başarmaktadır. Bunu bir makine başaramaz. Bu yüzden televizyon karşısında ve bilgisayar başında sorularına cevap alamayan çocuklar konuşmayı unutmakta ve monoton bireyler olarak yetişmektedirler.

        İlkokul çağındaki çocuklar doğru ve yanlışı seçmede zorluk çektikleri; ergenlik çağındaki gençler ise kişiliklerini kanıtlamaya çalıştıkları için sınıfta birçok olumsuz davranışta bulunabilmektedirler. Fakat öğretmenlerimiz bu davranışlar karşısında çoğu zaman hoşgörülü ve sabırlı davranmaktadırlar.

       Hoşgörünün ve sabrın olmadığı bir ortamda da öğrenciler kendilerini ifade etmekte güçlük çeker, yani olaylara tek boyutlu bakar. Daha geniş düşünürsek o kişinin hayata bakış açısı daralır. Her konuda karamsar davranır.

        Öğrenciler eğitim hayatları boyunca anne ve babalarından çok öğretmenleri ile birlikte bulunurlar. Öğrencilerin kişiliklerinin gelişmesinde, güvenilir ve sosyal bireyler haline gelmesinde öğretmenlerimizin göstermiş olduğu sevgi ve yapmış oldukları fedakârlıklar büyük rol oynar.

        Öğretmen toplumun manevi mimarıdır. Öğretmenin yüreğindeki saf ve katışıksız sevgi tükenmek bilmeyen bir kaynak gibidir. Bu kaynaktan fışkıran tertemiz duygular onu yüceltmektedir. O sevgisiz hiçbir yere varılamayacağına her işin başında ve sonunda bir sevgi olduğuna inanır. Yani öğrencilerine hayatı sevmeyi, mutlu olmayı kısaca en güzel duyguyu; sevgiyi öğretir. Öğretmen sevginin, hoşgörünün, şefkatin sembolü olmuştur. O bir bahçıvan gibidir. Öğrencilerin kalbi de ekilmemiş tarla gibi. Öğretmen bu tarlaya tohum ekerse iyi verim alır. Ekmezse verim alamaz.

Toplumların devamı olan yeni yetişen nesil üzerinde öğretmenlerimiz kadar emeği ve etkisi olan başka bir meslek yoktur. Böylesine önemli bir sorumluluğu üstlenen öğretmenlerimiz elbette her türlü övgüye ve maddi refaha layıktırlar. Bu meslek diğer mesleklerden ayrı tutulmalıdır. Maaş ve sosyal hakları mesleklerinin önemi oranında iyileştirilmelidir. Bu meslekte olan öğretmenlerimizde mesleklerinin kutsallığı ve sorumluluklarının farkında olarak, mesleklerini; "Ne kadar para o kadar iş" kısır anlayışına mahkûm etmemelidirler.

Öğretmenin kişiler üzerindeki etkisi; anne, baba ve toplumun etkisinden kat kat üstündür. Aslında, anneyi de, babayı da hatta toplumu da yoğuran odur.

Öğretmen, bugünle gelecek arasında köprüdür. Bir toplumun öğretmeni ne kadar sağlam donanımlı olursa, geleceğe kurulacak köprüde o kadar sağlam olacaktır.

O, Allah'ın insanları yükseltip, alçaltmasında kullandığı bir el ve dildir. Öğretmenini bulmuş en geri topluluklar kısa zamanda gelişir. Eşkıyalar öğretmenlerin elinde "eşrefi mahlûkat" olurlar. İyi öğretmenler sayesinde dünyanın en büyük, en güçlü medeniyetine sahip olunur. İnsanlık tarihi, iyi öğretmenleri sayesinde kurulmuş birçok medeniyete şahitlik etmiştir. Çağ kapatıp yeni bir çağ açan Fatih Sultan Mehmet, büyük disiplin ve düzen insanı Yavuz Sultan Selim ve dünya insanlık tarihine geçmiş daha yüzlercesi, insanlığın medeniyet meşaleleri olmuş öğretmenlerin elinden çıkmışlardır.

En karanlık çağlarda, azgınlaşan insanlığa, insanların yaratıcısı tarafından görevlendirilen peygamberlerin en belirgin özellikleri öğretmen oluşlarıdır. Son peygamber Hazreti Muhammed (S.A.V.): "İlim öğrenmek ve öğretmek her Müslüman'a farzdır.", "Öğreniniz, öğretiniz, kavrayınız. Cahil olarak ölmeyiniz.", "Öğretenler, peygamberlerin varisleridirler.", "İlim öğreniniz ve onu insanlara öğretiniz", "İlmin sadakası onu öğretmektir.", "Kim faydalı bir ilim öğrenirse onu öğretsin.", "İlmi yayın ve öğretin.", "En hayırlılarınız öğrenen (öğrenci)ler ve öğreten (öğretmen) lerinizdir.", "Öğretmenler gökteki yıldızlar gibidir. Yıldızlar nasıl karanlıkta yol gösterirlerse, öğretmenlerde yeryüzünde insanlığın rehberleridir. Buyurmuştur. Her peygamber aynı zamanda birer öğretmendirler. 

Öğretmenlerimiz, yaptıkları işin peygamber mesleği olduğu manevi gücünü her an hissetmelidirler.

Öğretmenlerimizin "Milli" bir anlayışa sahip olmaları, kendi değerlerine saygılı, özgüveni yüksek olması,  yeniden yapılanma sürecinde medeniyet sıçramamızı şaşırtıcı derecede hızlandıracaktır.

 Toplumun yüreğini yeniden heyecanlandıracak, onların isteklerini anlayacak, zihinlere aydınlık ve ruhlara doygunluk kazandıracak, ülkemizin bilimde, sanatta, sporda ve her alanda kalkınmasını sağlayacak yeni bir nesli, öğretmenlerimiz geri getirecektir.

            Ancak, yazının başında ifade edilen ‘Müellim’ zihniyetli öğretmenlerde yok değildir. Okulların kapanmasına yakın zamanlarda ‘Okuma bayramı, mezuniyet töreni ve sınıf balosu’ gibi sebeplerle düzenlenen etkinliklerde aşırıya kaçıldığı ve öğrencilerin kişiliğini bozan görüntüler izlenmektedir. Bizzat davet üzere katıldığım ilkokul birinci sınıf okuma bayramı etkinliğinde okumayla ilgisi olmayan görüntülerden kendimi dışarı zor attım. İki defa öğrenciler dansöz kıyafeti ile yarı çıplak vaziyette oyun oynatılması bir rezaletti. Başka bir İlk okul 5. sınıf etkinliğinde boyacı küpüne batmış gibi makyaj yapan ve dekolte kıyafetlerle oynayan kız çocuklarının hayatını kararttığımızın farkında mıyız acaba.

            Küçük bir hesapla sadece bir okulun kıyafet ve tören masrafları 25 bin TL’yi geçmektedir. Bu parayla okula bilgisayar sınıfı kurulur. Okulların yardım adı altında topladıkları yıllık 15-20 Tl’yi çok gören fakir veli her yıl düzenlenen gece için 200 TL’yi bulmakta hiç zorlanmıyor.

            Öz eleştiri yapmak asli görevimiz olmalıdır. Siz velilere de, öğretmen çocuğumu sınıfta bırakır mı korkusundan kurtulup el birliği ile okulları daha iyi nasıl düzeltiriz diye kafa yormalıdır.

Uğur Kantekin